اوضاع نابسامان نشر ایران

شیوع ویروس کرونا و اوضاع نابسامان اقتصادی کشور بسیاری از صنوف را با مشکل مواجه کرده است. یکی از صنوف، صنعت نشر ایران است که اکنون بیش از گذشته با بحران مواجه شده است. عدم کنترل نرخ دلار و روند صعودی قیمت کاغذ و سایر اقلام مرتبط با صنعت نشر، این صنعت را با بحران های زیادی مواجه کرده بود. در چند ماه اخیر نیز با شیوع ویروس کرونا، نفس های صنعت نشر ایران به شماره افتاده است.

ناشران دانشگاهی نیز از این وضعیت مشتثنی نیستند. این ناشران با انتشار آخرین یافته های علمی و تولید منابع مطالعاتی برای دانشجویان، نقش بسیار مهمی در پیشرفت و ارتقای علم دارند. اما شمارگان کتاب های اخیر این ناشران نشان دهنده این است که بودجه های پژوهشی به اتمام رسیده یا کم شده اند. البته برخی از این بودجه ها یا پرداخت نشده و یا هدر می روند که باید برای آن یک برنامه ریزی اساسی صورت گیرد.

تیراژهای پایین ناشران دانشگاهی

در این بخش تعدادی از ناشران دانشگاهی و تیراژ کتاب های اخیر آن ها را بررسی خواهیم کرد. تیراژ تازه ترین کتاب های سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت) به حدود 300 نسخه کاهش پیدا کرده است. برای مثال چاپ چهاردهم کتاب دستور تاریخ زبان فارسی اثر محسن ابوالقاسمی تنها به تعداد 300 نسخه به چاپ رسیده است. همچنین چاپ چهارم کتاب تدریس موثر با استفاده از فناوری در آموزش عالی با تیراژ 100 نسخه به چاپ رسیده است.

انتشارات دانشگاه های مفید، فردوسی مشهد، علم و صنعت، شهید بهشتی، امیرکبیر و ... مدت زمان زیادی است کهکتاب های خود را در شمارگان بین 100 تا 300 نسخه به چاپ می رسانند. حتی انتشارات دانشگاه شهید باهنر کرمان که از ناشران بسیار معتبر است در دو سال اخیر هیچ کتابی چاپ نکرده است.

بسیاری دیگر از ناشران دانشگاهی که متعلق به دانشگاه های قدیمی و مطرح ایران هستند و در میان دانشجویان و اساتید بسیار شناخته شده می باشند، کتاب های خود را با تیراژهای پایین منتشر می کنند که این نشان از اوضاع وخیم صنعت نشر دارد. زیرا کتب دانشگاهی از آن دسته کتاب هایی هستند که هر ساله تعداد زیادی دانشجو ملزم به استفاده از آن ها می باشند. اما این تعداد شمارگان در مقابل تعداد دانشجویان در حال تحصیل در دانشگاه های ایران بیشتر شبیه به یک شوخی تلخ می باشد.