ای باغ پر سخاوت اندیشه های ناب/ پنهان به برگ برگ تو اعجاز آفتاب//// جان من و تو یک نفس از هم جدا مباد/ ای خوب جاودانه، ای دوست، ای کتاب
--فریدون مشیری--
کتاب ، آیینه دار فضل و فرهنگ وفرهیختگی است وهیچ ملت وجمعیتی ، بدون کتاب، زنده نیست. کتاب ، رگ اصلی حیات و پویایی یک جامعه است ودرغیاب کتاب، نبض جامعه، تپش ندارد. کتاب ها، چکیده تمدن ها و خلاصه فرهنگ هایند وبه اعتبار آنهاست که هویت فرهنگی و اندیشگی ملل ، شکل می پذیرد .
دین اسلام، دین کتاب است ومعجزه پیامبر خاتم – صلوات الله علیه - نیز چیزی جز کتاب نیست. پروردگار متعال ، آخرین پیامبر خویش را به خواندن امر می کند و نقطه تمایز آدمی از فرشتگان ، تعلیم اسماء الهی است.
قرآن کریم که آخرین نسخه پیام الهی است ، کتابی است روشنگر که انسان خاکی نهاد را از حضیض خاک تا فراخنای افلاک، برمی کشد. خداوند متعال به قلم ، سوگند یاد می کند ونوشتن را با دیدی تجلیل آمیز ، توصیف می نماید .
پیامبر گرامی اسلام (ص) می فرماید: « هر گاه مومنی از دنیا برود واز او یک ورق که بر آن نکته ای علمی نگاشته شده باشد، باقی بماند، سپری بین او و آتش جهنم خواهد بود».
نکوداشت منزلت کتاب ، اهل قلم وفرهنگ نوشتار در اندیشه و نظر بزرگان، نخبگان و صاحب نظران جایگاهی خاص دارد.
ابوالحسن علی بن حسین مسعودی صاحب کتاب معروف « مروج الذهب» درباره کتاب گوید: « همسایه ای نکوکارتر ، معاشری منصف تر ، رفیقی مطیع تر، عالمی پرمایه تر، یاری لایق تر و سودمندتر ونکوخصال تر وسرگرم کننده تر از کتاب نیابی. اگر بدو نظر کنی ، تو را بهره دهد فهمت را قوی کند وعلمت را بیفزاید. »
در گفتار جاحظ، ادیب مشهور ودانشمند معروف جهان اسلام درباره کتاب چنین می خوانیم: «کتاب ، درختی است که همیشه پربار و پرمیوه وثمره است. هم نشینی است که تو را خسته و ملول نمی سازد. دوستی است که تو را فریب نمی دهد ورفیقی است که به تو آزار نمی رساند .»
تعبیر زیبای ویکتورهوگو نیز در خور تامل است: « خوشبخت، کسی است که به یکی از این دو چیز دست رسی دارد: یا کتاب های خوب یا دوستانی که اهل کتاب باشند.»
دانشمند نامدار جهانی – آلبرت انیشتین – هم درباره کتاب، گفته ای نکو دارد: افکار و اندیشه های انسان به گونه ای است که ممکن است فقط خواندن یک کتاب، پایه اندیشه ها وافکار انسان را بر مبنای جدیدی قرار دهد. چه بسا ممکن است کتابی، مسیر سرنوشت میلیون ها انسان را در راه مخصوص بیندازد.
از موریس متر لینگ هم جملات زیبایی در توصیف کتاب نقل شده که زیبایی خاصی دارد : « آدم تنها در بهشت هم باشد ، به او خوش نمی گذرد، ولی کسی که به کتاب یا تحقیق علاقه مند است، هنگامی که به مطالعه و تفکر مشغول است ، جهنم به تنهایی برای او بهترین بهشت هاست .»
از مورخ نامی بیهقی نقل شده که گفته است: « بهترین سخن گویان و یاران، کتاب است وآن گاه که دوستان تنهایت نهند، می توانی به آن سرگرم شوی. اگر او را همراز خویش قراردهی ، سر تو را فاش نمی کند وبا کتاب است که می توان به دانش ونیکی ها، دست یافت.»