دوران کودکی و نوجوانی صادق هدایت

صادق هدایت در بهمن ماه 1281 در تهران به دنیا آمد. پدرش هدایت قلی خان اعتضادالملک فرزند نیرالملک وزیر علوم دوره ناصرالدین شاه و مادرش زیورالملوک نام داشت. او کوچکترین فرزند خانواده بود. برادران او محمود و عیسی، علاوه بر اینکه در کارهای دولتی سمت های بالایی داشتند، هر دو دستی بر هنر و ادبیات نیز داشتند. جد پدری صادق هدایت نیز از رجال معروف ناصرالدین شاه و صاحب کتاب هایی از جمله مجمع الصفا و اجمل التواریخ بود.

صادق هدایت تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه علمیه تهران شروع کرد و دوره متوسطه را در دبیرستان دارالفنون به اتمام رساند. او مدتی به دلیل بیماری چشم مدرسه را رها کرد اما در سال 1296 شمسی در مدرسه سن لویی که مدرسه ای فرانسوی بود مشغول به تحصیل شد. ورود به این مدرسه سرآغاز آشنایی او با آثار ادبی جهان بود.

چاپ اولین مقاله در نوجوانی

هدایت در مدرسه سن لویی اولین مقاله خود را در روزنامه هفتگی به مدیریت نصرالله فلسفی چاپ کرد و به عنوان جایزه سه ماه اشتراک رایگان از این روزنامه دریافت کرد. او همچنین با مجله ترقی نیز همکاری می کرد.

صادق هدایت اولین کتاب خود را در سال 1303 و زمانی که هنوز در مدرسه مشغول به تحصیل بود تحت عنوان انسان و حیوان منتشر کرد. او در این کتاب کوتاه داستانی در ارتباط مهربانی با حیوانات نوشته بود. او همچنین در سال های بعد نیز داستان کوتاه شرح حال یک الاغ هنگام مرگ و کتاب فواید گیاه خواری را نیز در حمایت از حیوانات منتشر کرد. او معتقد بود اگر انسان می خواهد دست از جنگ بردارد در ابتدا باید کشتن و خوردن حیوانات را متوقف کند.

هدایت برای ادامه تحصیل در رشته ریاضی محض در سال 1305 راهی بلژیک شد. در همان زمان مقاله ای با نام مرگ را در مجله ایرانشهر آلمان و مقاله جادوگری در ایران را در مجله فرانسوی له ویل دلیس منتشر کرد.

سفر به هند و انتشار بوف کور

صادق هدایت پس از مدتی رشته خود را تغییر داد و به فرانسه رفت. در پاریس درگیر چند روابط عاطفی شد و در سن 27 سالگی تصمیم به خودکشی در رودخانه مارن گرفت. اما قایقی او را اتفاقی دید و نجات داد. سرانجام در سال 1309 تحصیل خود را نیمه کاره رها کرد و به تهران بازگشت و در بخش محاسباتی بانک ملی مشغول به کار شد. او در همین سال مجموعه داستان زنده به گور و نمایشنامه پروین دختر ساسان را در تهران منتشر کرد.

صادق هدایت آثار زیادی از خود به جای گذاشته است که هر کدام جایگاه بالایی در ادبیات ایران دارند. اما معروف ترین اثر او یعنی رمان بوف کور در سال 1315 به چاپ رسید. او در سال 1315 به همراه دوست خود علی شیرازی پور به هند رفت تا زبان پهلوی را یاد بگیرد. در همان جا تصمیم گرفت کتاب بوف کور که در پاریس نوشته بود را اندکی تغییر داده و به چاپ برساند. بوف کور از مهمترین آثار داستانی مدرن در ایران است. این کتاب به زبان های انگلیسی و فرانسه ترجمه شد و شهرت جهانی برای هدایت به همراه داشت.

خودکشی هدایت در پاریس

صادق هدایت از هند به ایران بازگشت و دوباره در بانک ملی مشغول به کار شد. او ارتباط صمیمانه ای با گروه پنجاه و سه نفر داشت و نوشته ها و مقاله های او خوشایند رژیم پهلوی نبود. از این رو او به مدت 7 سال ممنوع القم شد و در سال 1315 به هند رفت.

هدایت تاثیر زیادی در ادبیات داستانی معاصر ایران داشته و اغلب نویسندگان معاصر از او الهام گرفته اند. آثار هدایت از چالش برانگیزترین آثار ادبی ایران هستند. او در داستان های خود از نمادها، تمثیل ها، نشانه های فراموش شده در فرهنگ کهن و ادبیات ایرانی استفاده کرده است. نویسندگان مطرحی همچون جلال آل احمد و هوشنگ گلشیری در برخی از آثار خود از این نویسنده بزرگ الهام گرفته اند. از معروف ترین آثار هدایت می توان به سه قطره خون، علویه خانوم، حاجی آقا، سگ ولگرد و... اشاره کرد.

صادق هدایت سرانجام در سال 1329 به پاریس رفت و در 19 فروردین ماه 1330 در آپارتمان اجاره ای خود خودکشی کرد. او با باز گذاشتن شیر گاز و بستن تمام محفظه های خانه به زندگی خود پایان داد. پیکر هدایت در گورستان پرلاشر پاریس به خاک سپرده شده است.