کتاب زندگی در پیش رو نوشته رومن گاری، نویسنده مشهور فرانسوی، در سال 1975 به چاپ رسید. او این کتاب را با نام مستعار امیل آژار به چاپ رساند و برای دومین بار جایزه گنگور را از آن خود کرد.
زندگی در پیش رو از زبان پسر نوجوانی به نام محمد است که در کتاب او را مومو صدا می زنند. او پسری 14 ساله و از اعراب فرانسه می باشد که با پیر زنی به نام رزا زندگی می کند. داستان در مورد او و افرادی مانند او است که همگی در یک ساختمان زندگی می کنند و رزا نقش پرستار آن ها را دارد. رزا در جوانی فاحشه بوده و از این راه امرار معاش می کرده است. اما اکنون با گذر زمان و بالا رفتن سن دیگر قادر به این کار نیست و در ازای دریافت مبلغی پول از بچه هایی مراقبت می کند که مادران آن ها فاحشه هستند و یا به صورت ناخواسته به دنیا آمده اند. محمد هیچ اطلاعی از والدین خود ندارد و از کوچکی نزد رزا بزرگ شده است. هرچند که مستمری رزا برای نگهداری از او قطع شده بود، اما او همچنان از محمد نگهداری می کرد.
داستان از سه سالگی تا چهارده سالگی محمد ادامه دارد و همه چیز از زاویه دید او روایت می شود. او داستان متفاوتی از زندگی در یک محله مهاجرنشین در پایین شهر در طبقه ششم یک آپارتمان بی آسانسور را بازگو می کند. با پیش رفتن داستان با شخصیت رزا آشنا می شویم که زن بسیار خوش قلبی است و علاقه زیادی به محمد دارد. محور اصلی داستان در مورد افرادی همچون فاحشه ها است که به حاشیه رانده شده اند. اصل داستان از جایی شروع می شود که رزا بیمار می شود و به دلیل وزن بالا و کهولت سن دیگر توانایی کار کردن و رسیدگی به بچه ها را ندارد. این زن در انتهای مسیر زندگی خود است و در مقابل او محمد یا مومو یک زندگی در پیش رو دارد.
نگاه بدون قضاوت محمد در روایت زندگی یک فاحشه پیر و زندگی سایر شخصیت های داستان که هر کدام به نحوی در جامعه به حاشیه رانده شده اند، به خواننده این اجازه را می دهد که خود را از بند بایدها و نبایدها و قضاوت های نادرست آزاد کند و بدون داوری های بی مورد به شخصیت های داستان نگاه کند. شاید به همین دلیل رومن گاری یک پسر بچه چهارده ساله را برای روایت داستان انتخاب کرده است تا خواننده را از قضاوت های نادرست باز دارد و او را به سوی یک دنیای جدید سوق دهد.
لحن راوی داستان در کتاب زندگی در پیش رو بسیار عامیانه و صمیمی است. محمد که یک پسر بچه باهوش است، نگرش متفاوتی به افراد و پیش آمدها دارد. او در برخی مواقع خواننده را با نظرات خود شگفت زده کرده و دید او را به زندگی بازتر می کند.
اگرچه در کتاب نظرات جالبی مطرح می شود که باعث تغییر دید خوانده نسبت به برخی مسائل می شود، اما اصل قضیه ثابت است. انسان ها تا زمانی که مصرف می شوند ارزش دارند و پس از آن دور انداخته می شود. این موضوع در شغل های موجود در کتاب از جمله روسپی گری، مواد فروشی و مواردی از این قبیل بیشتر حس می شود. البته همه ما در طول زندگی با این قضیه رو به رو خواهیم شد و کتاب زندگی در پیش رو دقیقا به همین دوره از زندگی پرداخته است.
بسیاری از افراد کتاب زندگی در پیش رو را بهترین کتاب رومن گاری می دانند، البته کتاب خداحافظ گاری کوپر از این نویسنده در ایران بیشتر شناخته شده است. او برای کتاب زندگی در پیش رو بر خلاف قوانین موجود، برای دومین بار برنده جایزه گنکور، از جوایز ادبی معتبر کشور فرانسه شد. این جایزه به هر نویسنده تنها یک بار تعلق می گیرد. از این رو گاری تصمیم گرفت کتاب خود را با نام مستعار به چاپ برساند.
تا به حال ناشران زیادی از جمله نشر ثالث، جامی و بازتاب نگار این کتاب را به چاپ رسانده اند. بهترین ترجمه فارسی این اثر ترجمه لیلی گلستان می باشد.