کتاب دلبند، اثر تونی موریسون، نویسنده آمریکایی- انگلیسی در سال 1987 وارد بازار نشر شد. این کتاب که روایتی از زندگی یک زن سیاهپوست است، توانست جوایز زیادی از جمله جایزه پولیتزر را از آن خود کند.
کتاب دلبند یا محبوب، پس از انتشار در سال 1987 با استقبال بسیار خوبی از سوی مردم مواجه شد. داستان کتاب در مورد یک زن سیاهپوست به نام ست است. این زن به همراه شوهر خود در یک مزرعه کار می کند. او و شوهرش تصمیم به فرار می گیرند و مزرعه را به مقصد اوهایو ترک می کنند. پس از مدتی ارباب آن ها را پیدا می کند. ست برای اینکه فرزند خود را طبق قانون آن دوران به برده دار نسپارد، او را می کشد. سل ها بعد روح فرزند او در قالب یک دختر به خانه آن ها وارد می شود تا از ست انتقام بگیرد.
ست تنها 19 سال دارد. او در سن 14 سالگی ازدواج کرده و اکنون برای بار چهارم باردار است. اگرچه ارباب او، آقای گارنر با برده های مرد خوش رفتار است اما او نیز مانند سایر اربابان سفیدپوست، زنان برده را وسیله ای برای باروری می بیند.
ست اکنون از روی اجبار دست به کشتن دختر چند ماهه خود می زند تا او نیز به دست برده داران گرفتار نشود و سرنوشتی مشابه مادر خود نداشته باشد. دختری که حتی هنوز هیچ نامی ندارد و بر روی سنگ قبر او تنها کلمه "دلبند" حک شده است.
در این کتاب علاوه بر زندگی ست و خانواده اش به زندگی سایر برده ها و مشکلات پیش روی آن ها در تاریخ برده داری آمریکا پرداخته شده است. محور اصلی کتاب زندگی مادران برده و نگرانی آن ها در مورد فرزندان خود است. وقتی یک مادر حاضر به کشتن فرزند خود می شود تا از او یک برده نسازد.
موریسون در کتاب دلبند صحنه ها و وقایع را بسیار خوب توصیف می کند. طوری که خواننده می تواند خود را در محیط داستان قرار داده و یا شخصیت ها همذات پنداری کند. یکی از لحظه های تاثیرگذار داستان لحظه قتل فرزند توسط مادر است که به شکل خارق العاده ای وصف شده است.
شخصیت پردازی های داستان به ویژه ست و دختر کشته شده اش بسیار تاثیرگذار و ملموس است تا حدی که خواننده در غم ها و شادی های هر یک از شخصیت ها شریک بوده و حس افراد را به سادگی درک می کند.
کتاب دلبند جوایز متعددی برای تونی موریسون به ارمغان آورد. جایزه ادبی نوبل در سال 1993، جایزه ادبی پولیتزر در سال 1988 و جایزه منتقدان کتاب نیویورک از جمله جوایز به دست آمده برای این کتاب هستند. همچنین از این کتاب تقدیرهای زیادی به عمل آمده است و نشریات بسیاری در ستایش آن نوشته اند. روزنامه نیویورک تایمز در سال 2006 کتاب دلبند را به عنوان بهترین رمان در 25 سال اخیر در آمریکا معرفی کرد. موریسون نخستین زن سیهپوست است که به جایزه نوبل دست پیدا کرد.
به دلیل عدم موفقیت کتاب دلبند در کسب جایزه انجمن ملی منتقدان آمریکا و جایزه ملی کتاب، بسیاری از نویسندگان به این موضوع اعتراض کردند. این کتاب در سال 1988 موفق به کسب جایزه پولیتزر شد. اما با اعتراض 48 نویسنده سیاه پوست مبنی بر عدم لیاقت موریسون در کسب جایزه، کتاب او از کسب جایزه کتاب ملی باز ماند.
در سال 1998 فیلمی با همین نام به کارگردانی جاناتان دمی و با بازی اپرا وینفری، مجری مشهور آمریکایی سخته شد. این فیلم با استقبال نسبتا خوبی همراه بود.
این کتاب در کشورهای زیادی مورد توجه قرار گرفته و به زبان های زیادی ترجمه شده است. برخی از مترجمان ایرانی نیز به ترجمه این اثر پرداخته اند که از بهترین آن ها می توان به ترجمه شیریندخت دقیقیان از نشر چشمه اشاره کرد که در 405 صفحه به چاپ رسیده است.