جاناتان مرغ دریایی رمان کوتاهی است که در سال 1970 توسط نویسنده و خلبان آمریکایی، ریچارد باخ نوشته و منتشر شد.
داستان کتاب جاناتان مرغ دریایی در مورد جاناتان لیوینگستون است. او یک مرغ دریایی است که علاقه ندارد مانند سایر مرغان دریایی زندگی کند. او علاقه زیادی به پرواز دارد و می خواهد پرواز را به شکل حرفه ای یاد بگیرد. از این رو به تنهایی مشغول تمرین می شود. چندی بعد متوجه نگاه های عجیب سایر مرغان دریایی می شود. حتی خانواده او نیز این تلاش ها را بیهوده می دانند و از جاناتان می خواهند که دست از تمرین های سخت بردارد و همرنگ جماعت شود. اما جاناتان همواره به تلاش ادامه می دهد، زیرا هدف والایی دارد. او هر روز با شوق فراوان تمرین کرده و تکنیک های جدیدی برای پرواز کشف می کند. اما یک روز سایر مرغان دریایی شورایی تشکیل داده و او را فرا می خوانند و به او می گویند که ما به دنیا آمده ایم تا فقط کم خود را سیر کرده و تا جای ممکن زنده بمانیم. از این رو جاناتان از گله طرد می شود. اما همچنان امید خود را از دست نداده و به تلاش ادامه می دهد. او از طرد شدن خود اندوهگین نیست، فقط از این موضوع ناراحت است که سایر مرغان دریایی خود را از پرواز محروم کرده و قادر به دیدن زیبایی های موجود نیستند.
جاناتان مرغ دریایی داستانی کوتاه اما بسیار گیرا دارد. این داستان پر از امید است و خواندن آن به همه افراد توصیه می شود. داستان جاناتان برای تمام افرادی که متفاوت هستند و جامعه تفاوت آن ها را درک نمی کند بسیار الهام بخش است. الهام بخش افرادی که به دنبال هدف والای خود هستند و آن را هر طور شده دنبال می کنند و ترسی از انگشت نما شدن ندارند.
جاناتان مرغ دریایی کتابی ساده اما تاثیرگذار است. ریچارد باخ که خود خلبان بوده است، سه کتاب در مورد پرواز منتشر کرده و جاناتان مرغ دریایی یکی از بهترین کتاب های او است. این کتاب پر از شور زندگی و لذت رهایی است که خواندن آن برای هر فرد لازم است و در گوشه ای از ذهن شما باقی خواهد ماند.
سه بخش از کتاب جاناتان مرغ دریایی در سال 1355 به فارسی ترجمه و وارد بازار شد. نویسنده مدتی بعد بخش چهارم را نیز به این کتاب اضافه کرد.