چندین راه برای تشخیص علمی بودن یا نبودن یک کتاب وجود دارد. اما یکی از ساده ترین این راه ها بررسی منابع کتاب هایی است که ادعای علمی بودن دارند.
ارزیابی یک کتاب در چاپ کتاب اهمیت زیادی دارد و برای خوانندگان نیز بسیار مهم است. در بازار نشر کتاب های زیادی موجود است که عناوین و موضوعات مختلفی دارند. عناوین برخی از این کتاب ها بسیار جذاب هستند و پاسخگوی نیازهای روز جامعه می باشند. برخی مترجمان نیز کتاب های روز دنیا که طرفداران زیادی دارند را ترجمه کرده و وارد بازار می کنند. خواننده با خواندن برخی از این کتاب ها با یک سری تعارض مواجه می شود. اما به این علت که این پیام ها در قالب یک کتاب گردآوری شده اند خواننده دچار شک و تردید می شود که آیا مشکل از پیام این کتاب ها است یا او قادر به درک آن ها نیست. به عنوان مثال، کتابی که ادعا می کند در چند صفحه تمام نکات مدیریتی یا نکات فرزند پروری را به خواننده آموزش می دهد. آیا چنین چیزی امکان دارد؟ یا نویسنده فقط به فکر بازاریابی و فروش است؟ این مشکل در کتاب های روانشناسی آشکارتر است. برخی نویسندگان یک عنوان جنجالی برای کتاب خود انتخاب می کنند تا مخاطب تشویق به خواندن کتاب شود. در این مطلب به بررسی این موضوع می پردازیم که آیا تمام کتاب های موجود در بازار علمی هستند یا خیر؟ و راه های تشخیص آن را بررسی خواهیم کرد.
منظور از علمی بودن کتاب چیست؟ کتاب علمی کتابی است که خواننده بتواند به محتوای موجود در آن اعتماد کند. اگر نویسنده ای موضوعی را در کتاب خود مطرح می کند باید دلایل کافی برای اثبات آن را نیز داشته باشد و راه های رسیدن به آن نتایج را مطرح کند. اگر این اطلاعات و یافته ها هیچ پشتوانه ای نداشته باشند کاملا بی اساس و بی فایده هستند.
یک روش ساده برای تشخیص علمی بودن یا نبودن کتاب این است که به بخش منابع آن مراجعه کنیم. به جرات می توان گفت کتاب هایی که فهرست ندارند علمی نیستند. برای مثال کتاب های داستانی منبع ندارند. زیرا نویسنده تنها یک داستان را روایت می کند و هیچ ادعایی بر علمی بودن مطالب خود ندارد. اما گاهی اوقات کتاب هایی که با عنوان کتاب علمی به بازار عرضه می شوند و متاسفانه هیچ منبع معتبری ندارند با استقبال بسیار خوبی از طرف مردم مواجه می شوند و این موجب می شود که یک دانش بی پایه و اساس به عنوان یک مطلب علمی در ذهن مخاطب جا باز کند. به ویژه در کتاب های روانشناسی ممکن است یک سری رفتارهای بی پایه و اساس مطرح شوند و خواننده آن را ملاک رفتارهای خود قرار دهد. این موضوع تاثیر منفی بر جامعه خواهد داشت.
البته توجه داشته باشید که برخی منابع نیز علمی نیستند. پس حتما فهرست منابع را چک کرده و در مورد آن ها تحقیق کنید. در آخر اگر باز هم به علمی بودن کتاب شک دارید از یک متخصص کمک بگیرید تا کتاب را برای شما ارزیابی کند.