چاپ کتاب

این کتاب با استقبال خوبی مواجه شد و چندین جایزه دریافت کرد و تا کنون به چند زبان زنده دنیا ترجمه شده است. از این کتاب تا مدت ها به عنوان بیانیه غیر رسمی سازمان فداییان خلق استفاده می شد.

داستان در مورد یک ماهی سیاه کوچک است که همیشه مورد انتقاد همسایگان قرار می گیرد، زیرا از تکرار بیهوده ای که دیگران آن را زندگی می نامند خسته شده است و تصمیم می گیرد راهی دریا شود تا به هدف خود برسد. در طول مسیر اتفاقات زیادی برای او می افتد و تجربه های زیادی کسب می کند.

این کتاب دو راوی دارد. یک راوی که در اول و آخر کتاب حضور کوتاهی دارد و یک راوی دیگر که در نقش ماهی پیر است و برای نوه های خود داستان ماهی سیاه کوچولو را تعریف می کند.

کتاب ماهی سیاه کوچولو داستانی قهرمان محور دارد و سایر شخصیت ها فقط برای هدایت این قهرمان به سمت هدف وارد داستان می شوند. ماهی سیاه کوچولو قهرمان این داستان است که با عزم راسخ به سوی هدف خود حرکت می کند و در برابر تمام مخالفت هایی که با او می شود مقاومت می کند، زیرا به هدف خود ایمان دارد. اما برای همنوعان خود هر کاری می کند و از جان نیز مایه می گذارد.

صمد بهرنگی در این داستان قصد روشنگری دارد. در آخر قصه ای که مادربزرگ تعریف می کند همه ماهی ها می خوابند اما یک ماهی قرمز کوچولو از فکر دریا خواب به چشمش نمی آید. یعنی حتی اثرگذاری بر یک نفر نیز کافی است و امید به آینده ای روشن را زیاد می کند.