کتاب کلیدر بلندترین رمان محمود دولت آبادی است که حدود سه هزار صفحه دارد و در ده جلد به چاپ رسیده است و نقطه اوج آثار او می باشد. این کتاب بر اساس یک داستان واقعی و در مورد یک خانواده کرد است و داستان آن در سال های 1325 تا 1327 اتفاق می افتد. نگارش کلیدر 15 سال طول کشید.
کلیدر سرنوشت تراژیک مردم ایران و قبایل چادر نشین را در دوره ای که استبداد و ظلم بر جامعه حاکم است روایت می کند و به سختی ها و رنج هایی که بر خانواده کلمیشی روا شده است می پردازد. دولت آبادی از این کتاب به عنوان یک یادگاری برای مردم آینده یاد می کند.
داستان در مورد شخصی به نام گل محمد است که طی کشمکش های طایفه ای در هنگام دفاع از خود منجر به مرگ یکی از مال دارهای روستا می شود. همچنین دو امنیه ای که برای دستگیری او به روستا آمده اند را می کشد و آن ها را می سوزاند. اما در نهایت دستگیر شده و روانه زندان می شود. سپس ستارخان او را فراری می دهد و او بعد از آن مجبور به زندگی مخفیانه می شود. گل محمد با یاران خود دست به غارت اموال اربابان و خان ها می زند و آن ها را به قتل می رساند و با این کارها نزد مردم به محبوبیت می رسد و تبدیل به قهرمان می شود. او در نهایت در این راه کشته می شود.
این رمان که از زاویه دید دانای کل نوشته شده است، حاوی اصطلاحات و واژگان محلی است. پر از واژگان شاعرانه و ادبی است و نثری حماسی دارد. داستان دارای شخصیت های زیاد و متنوعی است که نویسنده به خوبی به آن ها پرداخته است. شخصیت ها و وقایع بسیار ملموس هستند و خواننده به راحتی می تواند با آن ها ارتباط برقرار کند.
کلیدر یک رمان حماسی و اعتراضی است. در اصل می توان گفت شاهنامه ای است که به نثر نوشته شده است. در کلیدر با انسان هایی مواجه هستیم که در مقابل استبداد و ظلم می ایستند.
این کتاب با وجود طولانی بودن بسیار خوشخوان است و سریع پیش می رود و خواننده پس از خواندن آن اطلاعات زیادی در مورد مردم خراسان به دست می آورد.