ادبیات فارسی در دوره اسلامی بعد از وقفه کوتاهی از قرن های ابتدایی دوره اسلامی و با اضافه کردن الفبای عربی شکل گرفت و در اصل تفاوت چندانی با ادبیات قبل از اسلام نداشت. شروع رسمی این ادبیات از دوره سامانی بود و به فارسی دری شهرت داشت. این ادبیات را به طور کلی می توان به دو نوع شعر و نثر تقسیم کرد.
شعر فارسی دری در زمان ساسانی با ظهور شاعرانی از جمله رودکی، دقیقی طوسی، فردوسی و چند تن دیگر از شاعران بزرگ و نامدار همراه بود. قالب اصلی اشعار آن دوره مثنوی، قطعه و رباعی بود. سپس در دوره غزنویان نیز ادبیات تغییر چندانی نداشت و شاعران آن دوره نیز شیوه رودکی، فردوسی و غیره را در پیش گرفتند و آن ها را الگوی خود قرار دادند، تنها تغییر این بود که قالب مسمط توسط منوچهری دامغانی رواج یافت.
با شروع حکومت سلجوقیان تغییراتی در ادبیات فارسی پدیدار شد. سبک قصیده از سادگی خود خارج شد و به تکلف گرایید. البته ناگفته نماند که قصیده در این دوره و با ظهور شاعرانی از جمله انوری و خاقانی به اوج خود رسید. از دیگر تحولات این دوره می توان به شیوع عرفان و تصوف اشاره کرد. همچنین شاعران گرانقدری مانند نظامی گنجوی، عطار و سنایی غزنوی پا به عرصه گذاشتند. شیوه داستان سرایی نظامی تا چندین سال مورد تقلید قرار می گرفت.
بعد از حمله مغول و تغییر مرکز شعر فارس از خراسان به نواحی مرکزی، شاعران بزرگی چون مولانا، حافظ و سعدی از این نواحی برخاستند و شعر عرفانی به درجه کمال رسید. در دوره تیموریان شعر فارسی رونق چندانی پیدا نکرد و از مشهورترین شاعران آن زمان می توان از جامی یاد کرد. سپس در دوره صفوی و کوچ شاعران به سمت هند سبک جدیدی با نام سبک هندی ظهور کرد و شاعران بیشتر به سمت غزل گرایش پیدا کردند. یکی از سیاست های صفویان رواج شعر مذهبی بود که این امر موجب به وجود آمدن نوعی شعر مذهبی به نام ترکیب بند شد که محتشم کاشانی از پرچم داران این نوع شعر است.
پس از گذر از سبک هندی به دلیل پیچیدگی بیش از حد آن و رسیدن به دوره بازگشت، با ظهور مشروطه شعر معاصر آغاز شد و افرادی همچون عارف قزوینی، فرخی یزدی و ایرج میرزا روی کار آمدند و شروع به سرودن اشعار اجتماعی و انتقادی کردند و دگرگونی هایی در شعر فارسی به وجود آوردند. با اشعار نیما یوشیج دوره ای جدید در شعر نو آغاز شد و شاعران زیادی همچون شاملو، سهراب سپهری و اخوان ثالث سبک نیما را در پیش گرفتند.
۲۹-۰۵-۱۴۰۰
تعطیل ادبیات و نوشتارهای ایران به مدت نزدیک به سه قرن در دوران حکومت اعراب در ایران تعطیل و ممنوع بود نه آن چنان که نویسنده مرقوم فرموده است پس از وقفه کوتاهی
کارشناس اندیشمند